Δράμα \Θέατρο
Από την Live-Pedia.gr
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Θεατρικό έργο με υπόθεση εύθυμη ή θλιβερή. Είναι πνευματικό προϊόν της αρχαίας Αθήνας και ξεκίνησε από τις γιορτές του Διόνυσου.
1. Το αρχαίο ελληνικό δράμα. Σχηματίστηκε από την ένωση του έπους και της λυρικής ποίησης. Το δράμα (από το δράω - δρω = ενεργώ, πράττω) διαφέρει από τα άλλα δύο είδη στο ότι δεν απαγγέλλεται όπως εκείνα, αλλά παρουσιάζει σκηνική δράση.
Τρία ήταν τα είδη του δράματος: α) τραγωδία: είναι το τελειότερο είδος του ποιητικού λόγου. Έχει υπόθεση σπουδαία, σοβαρή και τελειωμένη και ξεκίνησε από το διθύραμβο, ένα ενθουσιαστικό δηλ. ποίημα, που το έψαλλαν προς τιμή του Διόνυσου. Πρώτος διαμορφωτής του διθύραμβου σε τεχνικό δράμα και ιδρυτής της αρχαίας τραγωδίας ήταν ο Θέσπης (534 π.Χ.) από τον "πολυάμπελο" δήμο της Αττικής Ικαρία. Αυτός χρησιμοποίησε τον πρώτο "υποκριτή" (=ηθοποιό) και εισήγαγε το διάλογο ανάμεσα στα χορικά άσματα. Ακολούθησαν ο Χοιρίλος ο Αθηναίος, ο Πρατίνας ο Φλιάσιος (Αργολίδα) και ο Φρύνιχος ο Αθηναίος. Αυτοί είναι οι κυριότεροι πρόδρομοι των μεγάλων τραγικών Αισχύλου, Σοφοκλή και Ευριπίδη, με τους οποίους τα δράμα έφτασε στη μεγαλύτερη ακμή του.
β) Σατυρικό δράμα: έχει υπόθεση εύθυμη και παράξενους ήρωες, όπως ο πολυφαγάς και κρασοπότης Ηρακλής κ.ά. Το είδος αυτό το καλλιέργησαν όλοι σχεδόν οι τραγικοί ποιητές.
γ) Κωμωδία: έχει υπόθεση φαιδρή και σατιρική. Οι πιο ένδοξοι εκπρόσωποί της υπήρξαν ο Αριστοφάνης και ο Μένανδρος.
2. Το ρωμαϊκό δράμα. Οι Ρωμαίοι πήραν το δράμα από τους Έλληνες, γι` αυτό στην αρχή έκαναν μεταφράσεις απλώς ή μιμήσεις πάνω σε ελληνικά πρότυπα. Στην τραγωδία διακρίθηκαν ο Λίβιος Ανδρόνικος (3ος αι. π.Χ.), ο Γναίος Νοήβιος (3ος αι. π.Χ.), ο Μάρκος Πακούβιος (2ος αι. π.Χ.) κ.ά., στην κωμωδία οι Πλαύτος (3ος - 2ος αι. π.Χ.), Πόπλιος Τερέντιος, Λούκιος Αφράνιος, Δέκιμος Λαβέριος (1ος αι. π.Χ.) κ.ά.
3. Το μεσαιωνικό δράμα: Οι χριστιανοί πολέμησαν το αρχαίο ελληνικό δράμα, επειδή ήταν γεμάτο από ειδωλολατρικά στοιχεία. Η Εκκλησία στη θέση του δημιούργησε το "λειτουργικό δράμα", που έπαιρνε τις υποθέσεις του από τη ζωή και τα πάθη του Χριστού. Η κίνηση αυτή άρχισε τον 4ο αι. μ.Χ. Το αρχαιότερο απ` αυτά είναι "Ο Χριστός πάσχων", που αποδίδεται στο Γρ. Ναζιανζηνό. Από το λειτουργικό δράμα προήλθαν κατά το 10ο αι. τα "θαύματα ή μυστήρια", που αντλούν τις υποθέσεις τους από την Π. Διαθήκη. Απ` αυτά πολύ αργότερα προήλθε το "Ορατόριο" (π.χ. "Μεσσίας" του Χέντελ κ.λ.π.).
4. Το νεότερο δράμα. Επιστροφή στα θέματα της ζωής έχουμε με τον Ισπανό Ντε Αραγκόν (15ος αι.), τον οποίο ακολουθούν οι συμπατριώτες του Χουάν ντε λα Εντσίνα, Βαρθολομαίος ντε Τόρες Ναμπάρο, Λόπε Ρουέντα, Λόπε ντε Βέγκα, Καλντερόν κ.ά. Η Αναγέννηση στην Ιταλία δημιουργεί την περίφημη "Κομέντια ντελ Άρτε", ενώ στην Αγγλία κατά το 16ο αι. εμφανίζεται η καταπληκτικότερη μετά τους αρχαίους Έλληνες δραματική μεγαλοφυΐα, ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ, και ακολουθούν ο Φλέχτερ, ο Άντισον κ.ά. Στη Γερμανία αναπτύχθηκε ένα είδος φάρσας, γνωστό με το όνομα "Αποκριάτικο παιχνίδι" και ακολούθησαν τα "Παιχνίδια του γάμου", με υπόθεση διάφορους ιστορικούς γάμους και τέλος τα "εκτενή ιστορικά δράματα". Το 18ο αι. ο Λέσινγκ καλλιέργησε τη λεγόμενη "Αμβουργία Δραματουργία", την οποία ακολούθησαν ο Γκαίτε, ο Σίλερ κ.ά. Στη Γαλλία μέχρι το 16ο αι. αναπτύχθηκαν η "φάρσα", οι "μοραλιτέ" (= ηθικά αλληγορικά παιχνίδια) και οι "σοτιέ" (= καυστικές σατιρικές σκηνές). Αργότερα ο Ρονσάρ εμπνέεται από την ελληνική τραγωδία και το 17ο αι. εμφανίζονται οι τρεις κορυφαίοι Γάλλοι τραγικοί: Κορνέιγ, Ρακίνας, Μολιέρος. Ακολουθούν το 18ο αι. οι Μπομαρσέ και ο Μαριβό, το 19ο αι. ο Ουγκό, ο Σκριμπ, ο Αλέξανδρος Δουμάς γιος.
5. Νεότερο ελληνικό δράμα. Κατά το πρότυπο των "μεσαιωνικών μυστηρίων" γράφτηκε στην Ελλάδα κατά το 17ο αι. "Η Θυσία του Αβραάμ", άγνωστου συγγραφέα, και ακολούθησαν τα έμμετρα δράματα του Γ. Χορτάτζη, του Βιτσέντζου Κορνάρου και του Αντ. Φώσκολου. Το 18ο αι. στα Επτάνησα εμφανίζονται οι Γουζέλης, Σομμερλής και Κλαντούδης. Αργότερα οι Ιωάννης Ρίζος Νερουλός, Μάτεσης, Βυζάντιος, Σ. Βασιλειάδης, Βερναρδάκης, Βλάχος, Παπαρρηγόπουλος κ.ά. Το 19ο αι. νέες κατευθύνσεις χαράζουν οι Κ. Χρηστομάνος, Ποριώτης, Π. Δημητρακόπουλος, Τσοκόπουλος, Ξενόπουλος κ.ά. Ακολουθούν οι Νιρβάνας, Π. Χορν και Σπύρος Μελάς.
Πηγή:http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%94%CF%81%CE%AC%CE%BC%CE%B1_%5C%CE%98%CE%AD%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF